|
GALLİ MEGRELLER
Gali bölgesi, günümüzde Abhazya Cumhuriyeti sınırları içerisinde kalan, başkent Sohum’a 83 kilometre uzaklıkta, Megrelya ile komşu yerleşim alanıdır. Abhazya’nın yumuşak karnı olan bölgede, geçen yüzyılda Abhazlar kadar Gürcü asimilasyonuna maruz kalmış apayrı dil ve etnik kökenden gelen Megreller yaşamaktadır. Gali bölgesi, 1994 Moskova Ateşkes Anlaşması çerçevesinde Rus barış gücü askerlerinin konuşlandığı tampon bölgenin en kritik yerleşim merkezidir.
1992- 1993 yıllarındaki Abhaz-Gürcü savaşında “Truva atı” görevi gören Gali bölgesinden sürülen Megrellerin bir kısmı bölgeye geri dönmüştür. Ancak 1998 yılındaki çatışmalardan sonra Megrellerin bir bölümü yeniden evlerini terk etmek zorunda kaldı. Kendilerini olası bir çatışmada Gürcistan’a sürülecek etnik grup olarak gören Megreller, Gürcü faşizminin aşağılamalarına rağmen Sohum’dan ziyade Tiflis’e yakın durmaktadırlar. Gürcistan’daki Megrellerin mahrum kaldığı anadili yaşatma hakkı Galli Megrellere verilmiş durumdadır. Temel eğitim dilinin Rusça olduğu okullarda Gürcücenin yanı sıra Megrelce de öğretiliyor. Okulların yarısında da Abhazca seçmeli ders olarak okutuluyor. Abhazya yönetim ayrıca “Gal” adlı Rusça-Abhazca-Megrelce gazete çıkartıyor. 1995’ten beri çıkan gazete 1.000 adet basılıyor ve ücretsiz dağıtılıyor.
Gal gazetesinin yayın yönetmeni Nugzar Salagayev amaçlarını şöyle anlatıyor: “Önce bunun altında art niyet aradılar ama samimi olduğumuzu gördüler ve şimdi çıkmasını bekliyorlar. Ağırlıklı olarak Gürcü alfabesiyle Megrelce yayın yapıyorduk. Artık Megrel alfabesi de kullanıyoruz. Çünkü Gürcistan’da Megrelce öğretilmedi, herkes unuttu. Ama gazete halktaki yoğun birikimi ortaya çıkardı. Gürcistan’da Megrelce yayın yok. Geçen yıl Vatan adlı bağımsız bir gazete bir sayı çıkabildi, izin verilmedi. Ama Gürcistan’da da gazetemiz ilgiyle okunuyor. Megrel olmak ve Megrelce konuşmak Gürcistan’da çok aşağılandı. Megrellik iç elbise gibi. İnsanlar evlerinde bunu yaşatıyor, sokağa çıkınca Gürcü elbisesini giyiniyor. Prestijli olan Gürcü diliyle konuşuyor. Biz de son 100 yılda ağır baskılara maruz kaldık. Bu yüzden asimile olmuş bu insanların kültürel varlıklarını yaşatmak istiyoruz”. Sohum’dan yayına başlayan Megrelce radyo yayınına Gal’den devam edilecek. Sohum yönetimi Megrelce televizyon yayınına da hazırlanıyor. Bu yayınlar Megrelcenin yasak olduğu Megrelya’dan da izlenebilecek.
|
LAZURİ
