|
LEŞ AVCISI AKBABALAR
Akbaba, Avustralya ve Okyanus adaları dışında bütün ılıman ve tropik bölgelerde yaşar. Akbaba, Ciconiiformes takımının Cathartidae familyasını ve Falconiformes takımının Accipitridae familyasının Aegypiinae alt familyasını oluşturur. Vücudu oldukça büyüktür. Gagası kuvvetlidir. Gaga, düz ve ucu çengellidir. Gagası, eti ve deriyi koparabilecek güç ve kalınlıktadır. Akbabanın başı çıplaktır. Boynu seyrek tüylerle kaplıdır. Kanatları uzun ve geniştir. Kanatlarının uçları yuvarlaktır. Akbaba, uzun ve geniş kanatları üstünde dönerek saatlerce havada kalabilir. Ayakları kuvvetlidir. Parmakları da uzundur. Korkak bir hayvandır. Çoğunlukla topluluk içinde bulunur. Yavaş uçar. Görme duyusu çok fazladır.
Çok uzaktan yiyeceğini görür. Leşlerle ve kent civarındaki besin artıkları ile yaşar. Gövdesi daha büyük ve gagası daha güçlü olan akbaba, sürüdeki paylaşımda önceliğe sahiptir. El değmez kayalarda ve yüksek ağaçlarda yuva yapar. Dişi akbaba, bir veya iki yumurta yumurtlar. 7 veya 8 hafta boyunca kuluçkaya yatar. Yavrular, yumurtadan çıktıktan bir ay sonra özgür olurlar. Bu zamana kadar, anne ve baba tarafından korunur. Türkiye'de, kızıl, esmer ve Mısır akbaba cinsleri yaşar. Kursakları ise oldukça büyüktür. Tırnakları düzdür. Ayakları güçsüzdür. Ancak ayaklarıyla yürüyebilir. Ayaklarıyla leşleri de tutup kaldırabilir. Çeşitleri şöyledir:
A) Eski Dünya Akbabaları:
Kızıl akbaba: Güney Avrupa ve Kuzey Afrika’dan Hindistan’a kadar olan alanda yaşar. Örtü tüyleri kızıl kahverengidir. Telekleri ise karadır. Başı renkli ve çıplak gibi görünür. Boynu küçük tüylerle kaplıdır. Kabarık tüylü bir yakası vardır. Kayalık bölgelerde yaşar. Türkiye’nin her bölgesinde dağlık bölgelerde yaşar. Ancak batı bölgelerinde daha az görünür.
Kara akbaba: Güney Avrupa’dan Çin’e kadar olan bölgede yaşar. Eski dünya akbabalarının en irisidir. Uçan kuşların en ağırlarından biridir. Kara akbabanın uzunluğu 110 santim kadardır. Kanat açıklığı ise 3 metreye kadar olur. Ağırlığı 7,5 kilogramdan 12,5 kilograma kadar olur. Dağlık bölgelerde yaşar. Tüyleri siyaha daha yakın, koyu kahverengidir. Boynunda hiç tüy yoktur.
Mısır akbabası: Güney Avrupa, Orta Doğu, Hindistan, Kuzey ve Doğu Afrika’da yaşar. Tüyleri ve kuyruk lekeleri siyahtır. Başı tüysüzdür. Baş derisi ise sarıdır. Sadece dağlık bölgelerde değil, yuva yapmasına uygun kayalıklar bulursa, açık arazide de yaşar. Türkiye’deki en yaygın tür Mısır akbabasıdır. Her bölgede görülür.
B) Yeni Dünya Akbabaları:
Amerika kara akbabası: Kuzey ve Güney Amerika’nın tropik ve astropik bölgelerinde yaşar. Ancak sık sık ılıman bölgelerin içlerine de gider. Çok kısa bir kuyruğu vardır. Kısa kanatlıdır. Çıplak kara bir başı ve tüylü bir boynu vardır. Yaklaşık 60 santim uzunluğundadır. Yeni Dünya akbabaları ise ses organları olmadığı için bağıramazlar.
Kral akbaba: Başı, parlak renklidir. Boynu kırmızı ve mavimsidir. Gözleri ise, kırmızı halkalıdır. Sırtının üstü sarı, altı beyaz ve yakası ise gridir. Kanat açıklığı yaklaşık olarak 1,7 metredir. Gövde uzunluğu da yaklaşık 70 santimdir. Güney Meksika’dan Arjantin’e kadar bütün bölgelerde yaşar. Kral akbabalar, yağmur ormanları yoluyla kümeler halinde dönerler.
|
LAZURİ
