![]() |
| |
|
1. Ar nenak, "va miçkin" tişen şkvit bela mui3’k’ips.
Bir kelime, ''bilmiyorum'' baştan yedi belayı savıverir.
2. K’ap’ineri na qva dulya şkvit fara ikip.
Hızlıca yaptığın o işi yedi defa yaparsın.
3. Mangurite coğori k’alivişa iqonana, va lalups.
Köpeği kulübeye zorla götürürsen, havlamaz.
4. Meç’k’iruşi xami, skani nenas ren.
Kesilecek bıçak, senin dilindedir.
5. Mk’ule nenak ti işinaxups, ginz’e nenak ti oqvilapaps.
Kısa dil başı saklar, uzun dil başı öldürtür.
6. Bere nanak pağups, k’oçi noğak.
Çocuğu anne paklar, adamı çarşı.
7. Ti çkimişi selameti, nena çkimiş k’un3’ulis ren.
Başımın selameti, dilimin ucundadır.
8. K’oçi doloxe ç’ereli ren, puci galendo.
İnsan içeriden alacalıdır, inek dışarıdan.
9. Nana baba bere şeni, bere ti muşi şeni.
Anne baba çocuğu için, çocuk kendi başı için.
10. Coğori molaşinaşi, p’alo dikaçaginon.
Köpeği andığında, sopayı hazırlayacaksın.
11. Ağani txomu ordo mondrik’un, k’arti txomu çkar va mondrik’un.
Yeni kızılağaç erken bükülüverir, kart kızılağaç hiç bükülüvermez.
12. Memçxomeşi oxorca: şira; geç’areli so z’iras?
Balıkçının eşi: dul; parayı nereden bulsun?
13. Oxoris mamuli, gale daduli.
Evde horoz, dışarıda tavuk.
14. K’ulani, si gi3’umer, nisa, si ogni!
Kız, sana söylüyorum, gelin, sen duy!
15. Çkvas k’ui uxaçkaşi, si kodololap.
Başkasına kuyu kazarsan, sen düşüverirsin.
16. Berek va imgaraşa mitik buz’i va çaps.
Çocuk ağlamadan, kimse meme emzirmez.
17. Bina muç’o na dodga, kyoşe eşo yulun.
Binayı nasıl kurarsan, köşesi öyle çıkar.
18. Jur xe ar ti şeni ren.
İki el, bir baş içindir.
19. Ğormotik, coğoris guri duxvenat’uk’onna, n3aşen qvilepe domtvapt’u.
Allah, köpeğin isteğini yerine getirseydi, gökten kemikler yağdırırdı.
20. Didi tis didi 3’k’uni aqven.
Büyük başın büyük ağrısı olur.
21. Madulyek turcais kurki kamo3’k’u.
İşçi tüccarın kürkünü çıkardı.
22. Mandaboliş porçak k’oçi moğerdinaps.
Mandabol giysisi insanı kandırır.
23. Oxoriş tosumi xoci va iqven.
Evin tosunu boğa ol(a)maz.
24. Tişi 3’k’unik burgilişi 3’k’uni ucgins.
Baş ağrısı diz ağrısını unutturuverir.
25. Mtviri xçe ren, coğorik gyoz’gvaps. K’ave uça ren, ağa paşak şups.
Kar beyazdır, köpek üzerine mıçar. Kahve siyahtır, ağa paşa içer.
26. 3xenis gvat’k’oyinaşi, keri maana ikips.
At yelleniverince, arpayı bahane eder.
27. Steğos coğori va rt’uşi, ğecis olalapes.
Avluda köpek yokken (, olmayınca), domuza havlattırdılar.
28. Ar tis jur kudi va gitven.
Bir başa iki başlık örtül(e)mez.
29. Aris tolis go3’ağu mşkironeriten, majuras z’ğeriten.
Birinin gözü kaydı açlıktan, ötekinin tokluktan.
30. Ar oçxes jur xami va dolidven, ar oxoris jur oxorca va amiqonen.
Bir yıkanılacağa iki bıçak koyulmaz, bir eve iki kadın sokulmaz.
31. Ar uşkuri meçans, eti punt’ura.
Bir elma vermiş, o da yamuk yumuk.
32. Arkabis ninçamines, Xopas it’işines.
Arhavi’de kaşındılar, Hopa’da ayıkladılar.
33. Ağa ağa ren, zengini t’aşakis.
Ağa ağadır, zengin olana kadar.
34. Ağani derdik mcveşi gomoç’k’ondinapu.
Yeni derdim eskisini unutturuverdi.
35. Bere oçkvaşi, sinti mendegiqonaps.
Çocuğu gönderirsen, seni de peşinden gönderttiriverir.
36. Berek iz’i3aps, badis burgilepe 3’k’uns.
Çocuk gülüyor, ihtiyarın dizleri ağrıyor.
37. Bozo, nana baba şeni, biç’i, ti muşi şeni.
Kız, anne babası için, erkek, kendisi için.
38. But’k’ucik muk va ç’k’omu, murik uç’k’omu.
Arı (, işçi arı) kendisi yemedi, erkek arı yiyiverdi.
39. Bğetis Vi3’eti coxons, Fundukliti kogyodves.
Bğeti’nin adı Vi3’e’dir, Fındıklı adı da konuldu.
40. Gzaşen na uluns va dvaç’k’inden.
Yoldan giden yorulmaz.
41. Gyari gint'aşi, mak’arina do luqu ar mogixteps.
Canın yemek çektiğinde, makarna ve lahana bir gelir.
42. Goxveris toma va gvaxven.
Budanmışın saçı dökülmez.
43. Guri mskva va giğut'aşi, muten putxaginon?
Yüreğin güzel değilse, ne ilen uçacaksın?
44. Guri dogap’at’anunati, xamiten mo gyoç’k’ap!
Yüreğin kötülendiyse de, bıçaklan başlama.
45. Guri qini giğut’aşi, mjorak va got’ibinaps.
Yüreğin soğuksa, güneş ısıtmaz.
46. Guronis Ğormotik nuşvels.
Allah, cesura yardım eder.
47. Dadi çkimis pimpili kuğut’uk’onna, cumadi maqvet’u.
Ninemin sakalı olsaydı, amcam olurdu.
48. Daçxiri do qoropa va impulen.
Ateş ve aşk, saklanamaz.
49. Daçxiri tipis va işinaxen.
Ateş, otta saklanmaz.
50. Daçxiris teşke geşubği, iri xolo doç’ups.
Ateşe keşke ekleyiver, hepsini yakar.
51. Daçxiri çkimik got’ibinapsşi, gyari çkimik mot va goz’ğaps.
Ateşim seni ısıtıyorsa, yemeğim neden doyur muyor?
52. Derdepes konun3’i, xelebas var.
Dertleri tutuştur, sevinci değil.
53. Derdik, derdi goç’k’ondinapaps.
Dert, derdi unutturuverir.
54. Dido mo goinzder, komeç’k’odur.
Çok uzama, koparsın.
55. Dido na xvamups k’oçişen gaşkurinas.
Çok dua eden insandan korkasın.
56. Dido dogaç’k’omuna, topuriti mk’olo mogixteps.
Çok yiyebildiysen, balda acı gelir.
57. Dolokunus mo o3’k’er, doloxe k’oçi va ren!
Elbiseye bakma, içinde insan yoktur.
58. Kiana nit’u do oncğorek okaçu.
Dünya gidiyordu da haya tuttu.
59. Gerçapule na va giğun k’onari k’uçxe mo gontxip!
Çarşafın olmadığı kadar, ayağını uzatma.
60. Zabunoba 3xeniten mulun, putxineri igzals.
Hastalık at ilen gelir, uçarak gider.
61. Zenginişi mamulikti skups, xocikti inç’vals.
Zenginin horozu da yumurtlar, öküzü de sağılır.
62. Zuğa k’ala na skiduns onçviruti açkinen.
Sahilde yaşayan yüzmeyi de bilir.
63. Zuğa mek’ilu, t’ibas dolişkvidu.
Denizi geçti, gölde boğuldu.
64. Zuğas na inçvirs mç’imaşen va aşkurinen.
Denizde yüzen yağmurdan korkmaz.
65. Tapalas va yanç’işinu, mağala va gyanç’u.
Kısa boylu uzanıveremedi, yükseği indiremedi.
66. Tik giç’k’omupsna, 3’ana skanis va vo3’k’er.
Başın seni yiyorsa, yaşına bakmam.
67. Tolepe miğut'as do p’at’i peris t’an!
Gözlerim olsun da, kötü renkten olsun.
68. Toli skanis na mo3’ons, çkvak va dolikunaps.
Gözünün beğendiğini, başkası giymez.
69. Topurik angi oxominaps.
Bal, kabı kurutur.
70. Tutulas, mtugişen aşkurinu do k’at’u kok’obri3’u; mtugikti: "Aya mu menceloni ren." ya tku.
Evhamlı, fareden korktu ve kediyi yırtıverdi; fare de: ''Bu ne güçlüdür.'' dedi.
71. Tutuni şupna, ebza mot va giğun?
Tütün içiyorsan, kibritin neden yok?
72. Uğnoses qini aquşi, geç’u oxori muşi.
Akılsıza soğuk olunca, yakıverdi evini.
73. Uğnosek mç’k’idi imxors, kualiti va uğun.
Akılsız mısır ekmeği yiyor, buğday ekmeği de yok.
74. İzmoces gamatxveri uxvene va iqven.
Rüya yorumuyla iş yapılmaz.
75. Qinobas purçumakti va pukiraps.
Kışın purçuma da çiçek açmaz.
76. İri sva do ora muşis na mskvanen.
Her şey yerinde ve vaktinde güzeldir.
77. İri xolo mç’ipanobaten, k’oçi mçxvanobaten t’k’va3un.
Herşey incelikten (, teferruattan), insan sıcaktan patlar.
78. İxi do mç’ima va rt’aşi, rak’ani monk’a mogixteps.
Rüzgâr ve yağmur yokken, tepe sana ağır gelir.
79. İxik, mençxomes na unon steri va bars.
Rüzgâr, balıkçının istediği gibi esmez.
80. Got’k’apu korbas kayizdaginon do şuri mboli moyizdaginon.
Kemeri karnına çekeceksin ve nefesini bol çekeceksin.
81. K’ama mevi3’k’ip yado şarvali mo geli3’k’up!
Kama çekiyorum diye pantolonunu indirme!
82. K’ai geç’k’alas, k’ai çodina noqups.
İyi başlangıca, iyi son devam eder.
83. K’ainoba na oğodişen gaşkurinas.
İyilik ettiğinden korkasın.
84. K’oçis na melasen sva kuçkitas na, balişepe kodorçaps.
İnsan, düşeceği yeri bilebilse minderler sererdi.
85. K’oçis p’at’i şuns, k’ai goç’k’ondun.
İnsan kötüyü hatırlar, iyiyi unutur.
86. K’urak’iti, na ink’ilen k’eleşen guin3’k’en.
Kapı kolu da, kapatıldığı taraftan açılır.
87. Lazma mç’imak geçxu, kvak gexu.
Tezeği yağmur yıkadı, taş yıkıverdi.
88. Let’ak na mekçasen, Ğormotik yezdasen.
Toprağın sana verdiğini, Allah alacak.
89. Limxanapunas skiduna, mundesti ren, iç’vaginon.
Eğrelti otluğunda yaşıyorsan, mutlaka yanacaksın.
90. Maxvenet’uşi va miçkit’u, miçkinşi va maxvenen.
Yapabiliyorken bilmiyordum, biliyorken yapamıyorum.
91. Maxva porças dolibğeni? K’alatis 3’k’ari dolibeni? Vamskva mitis alimbeni?
Köz, elbiseye doldurulur mu? Sepete, su dökülür mü? Çirkin, tavsiye edilir mi?
92. Mgeris mçxuri oncvinapes.
Kurda, koyun otlattılar.
93. Mgvaneri, girinis elak’iden.
Şişman, eşeğe laf atar.
94. Memleketis tis na mogat’u mkvati, k’urbetis k’ainobaten goişinen.
Memlekette başına çarpan taşta, gurbette iyiliklen hatırlanılır.
95. Mençxomes, çxomişi açkinen.
Balıkçı, balıktan anlar.
96. Mençxomeşi z’ikva xomun-i?
Balıkçının pantolonu kurur mu?
97. Mtini nena mk’olo ren.
Doğru söz acıdır.
98. Mtutis mgeri muşişen langoni uçkin.
Ayı, kurdu kendisinden daha işe yaramaz bilir.
99. Mtuti z’iropşi, nok’uçxonepe muşi mot gorup?
Ayıyı görüyorsan, ayak izlerini neden arıyorsun?
100. Mk’yapus mamuli on3’opulapes.
Çakalı, horoz tayin ettiler.
101. Mja şupt’aşi, qvali gogaşinen, qvali imxort’aşi, mja va kşuns.
Süt içerken, peyniri hatırlıyorsun. Peynir yerken, sütü hatırlamıyorsun.
102. Mjora gorupna, seriş gverdis gori!
Güneşi arıyorsan, gece yarısında ara!
103. Mt’ineri k’oçi mt’eri mo ikip!
Kaçmış insanı düşman yapma (, eyleme).
104. Muezini na va ren svas txa va op’et’elapan.
Müezzin olmayan yerde keçi meletmezler.
105. Muru3xi melu yado, mo t’k’obur, si va gegolaps, mo gaşkurinet’as.
Yıldız düştü diye saklanma. Üzerine düşmez, korkma(yasın).
106. K’arta gyaris cumu mo k’atup!
Her yemeğe tuz katma!
107. 3’ana, t’rik’iten mo okaçap!
Seneyi, kuyrukla tutma.
108. Kvas k’uçxe kogeçinati, arçkva nunk’us mo geçap, xolo dogaç’vasen!
Taşa ayak vurduysan, bir de ağzına vurma, tekrar canın yanacak.
109. M3udişi k’ama mo eli3’k’ip!
Boşuna (, yalanadan) kama çekme!
110. M3’k’iri do mt’i okros va noxedun.
Pire ve bit altına konmaz.
111. Mç’imas go3’amt’u, xorşok’alis komoxvadu.
Yağmurdan kaçtı, doluya tutuldu.
112. Mcveşi om3kvi, ağani goşiği!
Eskiyi öv, yeniyi seç!
113. Na giğuns guskuri, na va giğuns inant’ri!
Olana yetin, olmayana umut et.
114. Na tkuk tasu, na isimaduk k’orobu.
Söyleyen ekti, dinleyen topladı.
115. Na irdi t'ibaşi re.
Büyüdüğün göldensin.
116. Muk’o bere, ek’o oxori.
Ne kadar çocuk, o kadar ev.
117. Nana muşişi tolis, maymuniti mskvaela ren.
Anne(si)nin gözünde, maymun da güzeldir.
118. Genik pucis uşuşi, pucis nut’axes.
Dana ineğe işeyince ineğe ceza verdiler (, kırdılar).
119. Nt’ro3un yado, ncas mo yulur!
Çöküyor/Çöker diye ağaca çıkma.
120. Çxoro mtugik, k’at'u dok’ires.
Dokuz fare, kediyi bağladılar.
121. Nciriş guda gyaritenti va iz’ğen.
Uyku küpü (, tulumu, bağımlısı), yemekle/yemekten de doymaz.
122. Cumoni na oç’k’omapis, 3’k’ariti oşvapi!
Tuzlu yedirdiğine, su da içir.
123. Uoncğoro k’oçi, eya mşkironeri doskidun.
Utanmaz adam, o aç kalır.
124. Oncğoreş dulya arte doqvina, majuranisti dikip.
Utanılacak işi bir defa yaparsan, ikincisinde de (, öbürkünde de) yaparsın.
125. Ora muşis va me3’ilaşi, şuk’ati ibaden.
Vaktinde koparmayınca, salatalık da kartlaşır (, yaşlanır).
126. Tronis otxo k’uçxeti aqven, sumti.
Oturağın dört ayağı da olur, üç de.
127. Okrok, noşkeriti doxçanu.
Altın, kömürü de beyazlattı.
128. Oş muru3xik ar tutaşte va ikips, oş tutakti ar mjoraşi te va axvenen.
Yüz yıldız, bir ay ışığı yapmaz. Yüz yıldız da, bir güneş ışığı yapamaz.
129. O3’udes va renşi, taros iqven-i?
Rafta yoksa, terekte olur mu?
130. Oxvames Ğormoti xvamu, meçetis Allahi, namu ren gyunaxi?
Tapınakta Tanrı’ya yakardı, camide Allah’a, hangisi günah?
131. Oxvameşi kvaten oxori mo k’idup!
Tapınağın taşıyla ev inşa etme!
132. Oxori gegaç’una, k’ai dit’ibini.
Evini yakabildiysen, iyice ısın.
133. Oxoris mamuli, gale ç’uç’uli.
Evde horoz, dışarıda civciv.
134. Oxorcaş nositen xvala poğari şakis ilinen.
Kadınıın aklıyla, sadece pınara kadar gidilir.
135. P’at’i k’at’uk, çkvaş oxoris mtugepe ç’opups.
Kötü kedi, başkasının evinde fareleri yakalar.
136. P’at’i mtini k’ai m3udişen k’ai ren.
Kötü gerçek, iyi yalandan iyidir.
137. P’at’inoba na qu svas k’ainoba goru, oxvames Ğormoti goru.
Kötülük yaptığı yerde iyilik aradı, mabette Tanrı’yı aradı.
138. Jur bigate artot va giçen.
İki sopayla, beraber vurulmaz.
139. T’epuri muç’o dodgi, eşo dodgitun.
Tahta siniyi nasıl koyarsan öyle durur.
140. T’epuri jur k’uçxoni va iqven.
Tahta sini iki ayaklı olmaz.
141. Umjare pucik dido ğirins.
Sütsüz inek çok bağırır.
142. Pukiris k’ap’ula va uğun.
Çiçeğin sırtı (, arkası) yoktur.
143. Puci skanik inç’valen, xoci çkimik mot va inç’valen?
Senin ineğin sağılıyor, benim öküzüm neden sağılmıyor.
144. X3aperi pi3aris k’arfi va niç’k’aden.
Çürümüş tahtaya çivi çakılmaz.
145. Noserik: "viçila, moviçilet’a"- isimadeptu şakis sefilis noseri berepe dvardu.
Akıllı: ''evleneyim, evlenmeyeyim'' diye düşünene kadar sefilin akıllı çocukları büyüdü.
146. Şarvali geburelis, "irik ma mo3’k’ers" ya uçkin.
Pantolonu yamalı, ''herkes bana bakıyor'' diye bilir.
147. Çkvapes o3’k’er do mz’gaşen mo 3xont’up!
Başkalarına bakıp da uçurumdan atlama.
148. 3anas vit nena uçkit’u, ç’opesşi, iriti goç’k’ondu.
Çavuş kuşu on dil biliyordu, yakaladıklarında hepsini unuttu.
149. 3anak, gola komoktu.
Çavuş kuşu, yaylayı çıkıverdi.
150. 3xeniş mt’eri, k’uçxe muşi ren.
Atın düşmanı, kendi ayağıdır.
151. 3xeri geç’areliten oxori va ik’iden.
Çürük paraylan, ev kurulmaz.
152. 3’k’ari, onçaxuten mja iqven-i?
Su, çalkalamakla süt olur mu?
153. 3’k’ari do daçxiris va untxapan.
Su ve ateşi itelemezler.
154. Ç’anda miğun yado, pucepes mo uç’andup!
Düğünüm var diye ineklere çalgı çalma.
155. Ç’uburi pen3kaşen gamaxtuşi, "ma ek vort’i-i?" zop’ons.
Kestane kabuğundan çıkınca, ''ben orada mıydım'' diye der.
156. Ç’iç’it’a ğormak didi feluk’a gyont’onaps.
Küçücük delik büyük kayığı batırır.
157. Xamik ar k’oçi qvilu, nenak vit’oşi.
Bıçak bir insanı öldürdü, dil yüz insanı.
158. Xek xe, jurikti p’ici bonupan.
El eli, ikisi de yüzü yıkarlar.
159. Xorşak’ali egolaşi, Ğormotis xolo axve3’i ki, na oxve3’i, va mekçaps!
Üzerine dolu düşerse Allah’a yalvar ki, dilediğini vermesin.
160. Xoci va rt’aşi, pucis nuk’idapan.
Öküz olmayınca, ineğe takıyorlar.
161. Xomula dişkaten larde ç’upan.
Kuru odunla çiğ yakarlar.
162. Coğorik ağani tutas k’ai na dva3’onasenten ulalups.
Köpek, yeni yılda gönülden gelerekten havlar.
163. Ocundinus çxvindi va noğun.
Öpmeye burun engel değildir.
164. Feluk’as na doloxenk zoğa xvamasen.
Kayığın içinde oturan denize duacı olsun.
165. K’api, umunt’ure va iqven.
Kof ağaç, kurtsuz olmaz.
166. Germa, umk’yapeli va iqven.
Orman, çakalsız olmaz.
167. Tencere ingrimonu, k’apaği muşi koz’iru.
Tencere yuvarlandı, kapağını buldu.
168. Mtutis kogyaz’guşk’ule: "Ğormotik mo otanas!"
Ayı mıçabildikten sonra:”Allah aydınlatmasın!”
169. Xolo t’as do mk’olo t’as.
Yine olsun da acı olsun.
170. Ar xes mutu va uğun, jur xes xonari uğun.
Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
171. Mangana kogiktaşk’ule, gza na oguraps k’oçi dido iqven.
Araba devrildikten sonra, yol gösteren (, öğreten) insan çok olur.
172. Borci meçamute içoden, gza oxtimute içoden.
Borç ödeyerek biter, yol gitmekle biter.
173. Goxtimuten gza va işiren.
Gezmeklen (, yürümeklen) yol aşınmaz.
174. Germa muk’oti jin t’asna, gza emuş jindole golulun.
Dağ ne kadar yukarıda olsa da, yolu onun üzerinden geçer.
175. Dimç’k’us eceli muxtaşk’ule msva naçanen.
Karıncanın eceli gelince kanatları çıkıverir.
176. Kianas en k’ai na k’vatups k’ama k’alemi ren.
Dünyada en iyi kesen kama kalemdir.
177. Mç’aci ç’it’a ren, mara guri muktinaps.
Sinek küçüktür ama mide bulandırır.
178. Ndğa içoden do gza va içoden.
Gün biter, yol bitmez.
179. Noserik izmont’aşakis delik xincişen mek’ilaps.
Akıllı düşünene kadar deli köprüden çabucak geçiverir.
180. Oxorcaş 3’ana do kimoliş geç’areli va ik’itxen.
Kadının yaşı ve erkeğin parası sorulmaz.
181. 3’k’ari, o3’apu o3’aputen t’iba iqven, t’ibas go3’ustvaşk’ule ğvari iqven.
Su, damlaya damlaya göl olur. Gölün önü açılırsa sel olur.
182. Meli gulun, gulun, eni k’ap’ulas mekurke dyukyanis kogelik’iden.
Tilki döner, dolaşır, en sonunda kürkçü dükkânına asılıverir.
183. Loqa ç’k’omaşi, mk’olo iskinen.
Tatlı yiyince, acı yellenilir.
184. Bere omgaru şeni ren, coğori olalu şeni.
Çocuk ağlamak içindir, köpek havlamak için.
185. Nosi şuk’a va ren, megit’axa, komekça.
Akıl salatalık değil, kırıp da vereyim.
186. N3ireri k’umiş doloxe namtini kvanç’alati ant’alen.
Elenmiş kumun içinde bazı çakıllar da karışır.
187. But’k’ucişi msvas but’k’uci eşulun.
Arının kanadından arı çıkar.
188. Gyari oç’k’omuti meç’ireli ren: va lağuni do gaşkvina, dişkvider.
Yemek yemek de zordur: çiğnemeden yutarsan boğulursun.
189. Mapak var, orak mapoba ikips.
Kral değil, zaman krallık yapar.
190. Nosi 3’anas var, tis ren.
Akıl yaşta değil, baştadır.
191. Xut k’iti xut cuma, arteğiti va nik’vaten.
Beş parmak beş kardeştir, bir tanesi bile kesil(e)mez.
192. Ar pukirik pukiroba va ikips.
Bir çiçek ilkbahar yapmaz.
193. Mtviriş mskvanobak miti va ot’ibinu.
Karın güzelliği kimseyi ısıtmadı.
194. Nunk’u gon3’k’ipt’aşakis toli gon3’k’aginon.
Ağzını açana kadar, gözünü açacaksın.
195. Cixa doloxeşen t’k’va3un.
Kale içeriden patlar.
196. Lazis uğun ar dobadona, muşi Lazona.
Laz’ın bir vatanı var, Lazona’sı.
197. Dobadona şeni na ğuruns, ğura va uç’arun.
Vatanı için ölene, ölüm yazılmaz.
198. Ğormotis oxvamuten bageni va megapşen.
Allah’a yalvarmakla ot deposunu dolduramazsın.
199. Mjora nana çkimi, Tuta baba çkimi, Movarvale muru3xepe, Da do cuma çkimi.
Güneş annemdir, Ay babamdır, Parıldayan yıldızlar, Kız ve erkek kardeşlerimdir.
200. Tapala dobxedat do mağala bğarğalat!
Alçak oturalım ve yüksek konuşalım.
201. K’oçi mtiniti mengaps kanças, Derdi ginonna p’at’işi konanç’as,
Ğura na anç’u, uğnoses va uçkins, 3ana, t’rik’iten n3a muç’o okaçaps!
İnsan sahiden de benziyor ahmağa, Dert istiyorsan kötüsünden musallat olsun sana,
Payına ölüm düştüğünü, akılsız bilmiyor, Çavuş kuşu, ayaklarıyla göğü nasıl tutuyor!
202. Dobadona şeni na skiduns, "pskidur" ya atkven.
Vatanı için yaşayan, diyebilir ''yaşıyorum'' diye.
203. Pukirik muşi mskvanobaten, Mteli kiana omskvanaps, Berek muşi gurapaten, Dobadona oşenaps.
Çiçek kendi güzelliği ile, Bütün dünyayı güzelleştirir, Çocuk kendi yüreği ile, Vatanını şenlendirir.
204. Dobadonas dido unon k’itxeri k’oçepe.
Vatana okumuş çok insan (, adam) lazım.
205. Rusuli kodigurina, "Rusi vore" ya mo zop’on!
Rusça öğrendiysen,”Rus’um” diye söyleme!
206. Didilepek na gi3’umenanpes quci meçit do k’ai isimadit.
Büyüklerinizin söylediklerine kulak verin ve iyi dinleyin.
207. Loqa nenak 3’i3’ila ğormaşen kagamiqonups.
Tatlı dil, yılanı deliğinden çıkarır.
208. Ar toma mutu va ren, mara vit va niç’k’viden.
Bir saç bir şey değil, fakat on tanesi koparılmaz.
209. Lazepek dobadona mutepeşis qoropan.
Lazlar vatanlarını severler.
210. K’ainoba doqvi do gzaş 3’ale istoli.
İyilik yap da yolun altına atıver (, sallayuıver).
211. K’ark’alak mteloras 3’k’ari va zdips.
Çığırtkan, her zaman suyu çekmez.
212. Ç'it’a ğalis işkvidaşakis didis dişkvidi.
Küçük derede boğulana kadar, büyüğünde boğul.
213. Xek xe ibons, jurikti p’ici.
El eli yıkar, ikisi de yüzü.
214. K’ai t’asna Ğormotişen, p’at’i t’asna k’oçişen.
İyi olursa Allah’tan, kötü olursa insandan.
215. Ar zenginiş oz’ğus oş fuk’araş oz’ğu umosi k’ai ren.
Bir zengini doyurmaktansa, yüz fukarayı doyurmak daha iyidir.
216. Babaşi nena nanak va dogoguraps.
Baba(nın) sözünü, anne öğretmez.
217. Namtini oras cumuti xaçkaginon.
Bazen tuz da ekeceksin.
218. Beğis saat’i kuğunna, mjorasti va mendo3’k’ers.
Beyin saati varsa, güneşe de bakmaz.
219. Gyari na imxor svas, k’uçxe mo gedumer!
Yemek yediğin yere ayak basmayacaksın.
220. Girini skanis gexena, xark’iş n3enis mo ç’işur!
Eşeğine binmişsen, başkasının atının peşine koşma.
221. Didi çxvindi giğunnati, k’arta şuras mo aşur!
Büyük burnun varsa da, her kokuyu koklama!
222. Didi dulyas mç’ipaşa o3’k’edapan.
Büyük işe inceden bakarlar.
223. Dido isimadina, lap’ati va gaç’k’omen.
Çok düşünürsen, lapayı da yiyemezsin.
224. Dimç’k’uk msva muğaşi, ya daçxiris gelulaps, ya 3’k’aris.
Karınca kanat çıkarınca (, kanatlanıverince), ya ateşe düşer, ya suya.
225. Kiana markvali steri ren, mara va git’ağanen.
Dünya yumurta gibidir, fakat tavalanamaz.
226. Getvales o3’k’edaginon do k’uçxe eşo gontxaginon!
Örteceğe bakacaksın ve ayağını öyle uzatacaksın.
227. Vit k’atis ar ti va aktiren do vitoş muru3xik ar mjoraş te va mekçaps.
On kat bir başı değiştiremez ve yüz adet yıldız sana bir güneş ışığı vermez.
228. Zuğap’icis skidurna, ğalis pa3xa giğut’as.
Sahilde yaşıyorsan, derede kulüben olsun.
229. Tepeşuri kva va ren, mejilaşi çkva va ren.
Tebeşir taş değildir, aşınca, başka değildir.
230. Tiş didinobas nğoniş ginz’enoba, eya va aqven.
Başın büyüklüğünde, aklın uzunluğu, o olmaz.
231. Tok’i muç’o ginon, nena xaman3’o gek’iraginon.
İp ne için lazım, saçmalayanı bağlayacaksın.
232. Topurişi loqanobas but’k’ucişi nz’i uğun.
Balın tatlılığında arının vardır.
233. Mençxome, çxomi va iqven, ank’esis va nik’iden.
Balıkçı, balık olmaz, oltaya takılmaz.
234. K’at’u do coğoriti ar oxorişi renan, mara artikarti va içinopan.
Kedi ve köpek bir evdendirler, fakat birbirlerini tanımazlar/tanımıyorlar.
235. Qvaliş mamxires qvali şuns.
Peynir hırsızı peyniri düşünür.
236. K’omantes eya k’oma va aqven.
Dumancıya duman ilişmez.
237. K’oçi k’oçiten, ğoberi mz’guciten.
İnsan insanla, çeper sicimle.
238. Map’at’k’ale oxorcaşi do t’axeri k’van3aşi xonari ar ren.
Patpatçı kadının ve kırılmış su testisinin sesi aynıdır (, birdir).
239. Mencelonişen menceloni, eya kaiz’iren.
Kuvvetliden kuvvetli, o görülür/bulunur.
240. Mtugiş 3’k’int’ilis şvari gamoqups.
Farenin pisliğinden oluk akar.
241. M3udela, ç’uvalis doloxedun do jindolenti gek’irups.
Yalancı, çuvalın içine oturur ve yukarıdan da bağlar.
242. 3ana vore, 3anu vore, ar amat’k’omiluşi vore!
Çavuş kuşuyum, mavuş kuşuyum, bir yutulacak kadarım.
243. Xon3as mjoraşen aşkurinet’uk’on, n3a va ont’re3inapt’u.
Şimşek güneşten korksa idi, göğü inletemezdi.
244. M3’k’upi seris tuta unon, sefili kimolis noseri oxorca unon.
Karanlık geceye ay lazım, sefil kocaya akıllı kadın lazım.
245. Varti pskup, varti p’k’ark’alap.
Ne yumurtlarım, ne de gıdaklarım.
246. K’axi vore, k’axi vore, şkvit batmani yaği vore!
İspinoz kuşuyum, yedi büyük kap yağa sahibim.
247. Girinis okro gok’idesşi, "Aya mu monk’a ren!" ya tku.
Eşeğe altın yüklediklerinde, ''Bu ne ağırdır!'' dedi.
248. Okosalek iri xolo kosups.
Süpürge her şeyi süpürür.
249. Serenti dido t’as do yopşa mo miğut’as!
Çok serenderim olsun da dolu olmasın!
250. Ugegapu mo gemogap, gegaperis mo momşalup!
Alışmadığıma alıştırma, alıştığımı kötüleme!
251. Qucik muç’o na ognasen, nunk’uk ek’o va tkvasen.
Kulak ne kadar duyduysa, ağız o kadar söylemeyecek.
252. Geç’areli giğut’as do k’oro3xu mo giçkit’as.
Paran olsun da saymayı bilme!
253. Kotumek ç’k’ialaps do ti muşiş xami moşimers.
Tavuk gıcırdanıyor ve başı için bıçağı çıkartıyor.
254. Kimoli rena, oxorcaş porçakti va kşinaxups.
Erkeksen, seni kadın elbisesi de saklamaz.
255. Kudi mcveşi na uğuns guri ağani va aqven.
Şapkası eski olanın yüreği yeni olmaz.
256. Ğocis quci uğun.
Dış kapının kulağı vardır.
257. Ğviniş nostoni nunk’us giğunna, qurz’eni dorgaginon!
Ağzında şarabın tadı varsa, üzüm dikeceksin.
258. Ç’oxa va eç’opaşa xayi mo izumup!
Pantolon almadan bacağını ölçme.
259. Çkimi k’ala ulurna, k’uçxe çkimis o3’k’edi!
Benimle gidiyorsan, ayaklarımı takip et.
260. 3'i3’ila z’iraşi şka nut’axi!
Yılanı görünce belini kır!
261. Ç'it’a t’as, mara çkimi t’as!
Az olsun, fakat benim olsun!
262. Xark’is k’ui mo xaçkup, sin dololap!
Başkasına kuyu kazma, sen düşersin.
263. Xark’iş oxorca mo 3adup, komok’3’onduna, mu qvaginon!
Başkasının kadınını süzme (, sınama), beğenirsen ne yapacaksın!
264. "Xon3un" yado xvala ti mo şinaxup!
Gök gürlüyor diye sadece başını gizleme!
265. Coğori, uguroni k’alivişa va iqonen.
Köpek, zorla (, yüreksizce) kulübeye götürül(e)mez.
266. Coğorik, coğorişi xor3i va imxors.
Köpek, köpeğin etini yemez.
267. Eni noseristi tis nik’ank’en.
En akıllıya da haddi bildirilir.
268. Ena mexta svas oxori k’idaginon.
Gittiğin yere ev kuracaksın.
269. Zenginiş kese guyin3’k’et’aşa fuk’aras şuri kyuxteps.
Zenginin kesesi açılana kadar fukaranın canı çıkar.
270. K’arta ncaş tude mo pintup, doxunuş sva va gaqven.
Her ağacın altını pisleme, oturacak yerin ol(a)maz.
271. Çorbaşen geşkurinerik, yoğurtis şuri ubart’u.
Çorbadan korkan, yoğurda üflüyordu.
272. Çeremes baği, Batumis yaği.
Bahçede bağ, Batum’da yağ.
273. Gori do koz’irop! Nosi varnati, geç’areli ke3’i qvilups!
Ara da bulursun! Akıl yahut da para dünyayı ele geçirir.
274. Girinis okroşi uzengepe duxvenes, coxo mcveşi kodoskidu.
Eşeğe altından üzengiler yaptılar, ismi eski kaldı.
275. Daçxiri va renna, k’oma solen yulun?
Ateş yoksa, duman nereden çıkıyor?
276. Diz’ğaşi, mşkironoba muperi ren, gogoç’k’ondun.
Doyduğunda açlığın ne olduğunu unutursun.
277. Zderi 3’k’ariten mskibuk va mkups.
Çekilmiş su ilen değirmen öğütmez.
278. Termonişi şkurinerik yoğurtisti şuri ubarups.
Aşureden korkan yoğurda da üfler.
279. Uğnosek, 3xenis kogexedaşi, "beği vore" ya uçkin.
Akılsız, ata binince, ''beyim'' diye zanneder.
280. İris koren, m3ika irişi.
Herkes herkesin biraz benzeridir.
281. 3anas nosi va uğun, emtumani yulun.
Çavuş kuşunun aklı yoktur, yukarıya doğru çıkar.
282. K’uçxes gedgitaşi, k’ai go3’k’edi, soti xepes va gedgita?
Ayakta duruyorken iyi bak, sakın ellerinin üzerine durmayasın!
283. K’oçi iz’ğen, toli var.
İnsan doyar, göz doymaz.
284. Mtugis na meşaxtasunt’u sva va uğut’u do k’ark’alati mundis konik’idu.
Farenin kendi gireceği yeri vardı, süs kabağını arkasına taktı.
285. Mxiruak: "va ebzdiya"-şa, va dvaceres, mollas yuç’opesşi va nik’ardes.
Hırsız: “almadım” deyince inanmadılar, molladan satın alınca beğenmediler.
286. Ndğas seri noqups.
Günü gece izler.
287. Nena va nik’iren.
Dil bağlan(a)maz.
288. Çxomi tişen x3un.
Balık baştan çürür.
289. N3a subuka kort’uk’onna, ixik mendimert’u.
Gök hafif olsaydı, rüzgâr götürüverirdi.
290. Ncumoriten daçxiri va niskirinen.
Sirkeyle ateş söndürülmez.
291. Uğnosesti “namtini 3’ori muntxanepe ren” yado dotkvapes.
Akılsıza da ''bazı doğru şeyler var'' diye dedirttiler.
292. Si na gaxvenen, Ğormotis mo oxve3’ap, “domixveni" yado.
Senin yapabileceğini, Allah’tan isteme, “yapıver” diye.
293. Skidalas, let’ati uğun, zuğati kuğun rak’anepeti.
Hayatın, toprağı da var, denizi de ve tepeleri de.
294. Utole k’oçik: "Ar toli komiğut’uk’on" yaşi, Ğormotik sum komeçuşi, varti xvamu.
Kör insan (, adam): ''Bir gözüm olsaydı'' deyince, Allah ona üç göz verince hamd etmedi bile.
295. Muk’o nena giçkin ek’o k’oçi re; mara nananena va giçkinna çkar mutu va re!
Kaç tane dil biliyorsun, o kadar insansın; ama anadilini bilmiyorsan hiçbir şey değilsin!
296. Ğormotis muk na mekçu nenaten ğarğalaginon!
Allah'ın sana verdiği dil ile konuşacaksın!
297. Ğormotik na mekçu nananena k’oçik va gogandinapas!
Allah'ın sana verdiği anadili, insan unutturmasın!
298. Nananena gondinina, ti skaniti gondineri giğun!
Anadilini kaybedersen, kendini de kaybetmiş olursun!
299. Nananena va goindinen!
Anadil kayıp edilemez!
300. Nena, gurişi nek’na ren!
Dil yüreğin kapısıdır!
301. N3aş tude iri xolo Ğormotişi ren!
Gökyüzünün altındaki herşey Allah'ındır.
302. Didi ren Ğormotişi menceli!
Allah'ın gücü büyüktür!
303. Guronis Ğormotik nuşvels!
Allah, cesura yardım eder!
304. Va giçkinna, k’itxi; ok’itxu oncğoro va ren!
Bilmiyorsan, sor; sormak ayıp değil!
305. K’itxi do gaçkinas!
Sor ki bilesin!
306. Na uçkink ikips; na va uçkink diguraps!
Bilen yapar; bilmeyen öğrenir!
307. Çkin p’ç’arit, tkvan ik’itxupt; tkvan nç’arit do entepek ik’itxan!
Biz yazdık, siz okuyorsunuz; siz yazın, onlar okusun!
308. Oç’aru giçkit’as do noşkeriten nç’ari!
Yazmayı bil de, kömür ile yaz!
309. Nana skanis qoropna, xark’iş nanas mogek’itxup.
Anneni seviyorsan, başkasının annesine küfür etme!
310. Andğaneri ndğas ugurapoba irişen didi mt’eri çkini ren!
Günümüzde en büyük düşmanımız bilgisizliktir!
311. Babaşi nenapeş jin oxtimu unon!
Babanın sözlerinin üzerine gitmek gerekir!
312. Nosi tomas va ren, tis ren!
Akıl saçta değil, baştadır!
313. Nosi şeni gza ar ren!
Akıl için yol birdir!
314. Coxok k’oçik var; k’oçik coxo omskvanaps!
İsim, adamı değil, adam ismi güzelleştirir!
315. Artikartişa mumkyoba na ikips bereşi bereti mumkyuri iqven!
Birbirine nankörlük yapan çocuğun çocuğu da nankör olur!
316. Ar k’oçis na ağoden şei, mteli k’oçepesti ağoden!
Bir insana olan şey, her insana da olur!
317. K’ai k’oçişi nena gyari do 3’k’ariti ren!
İyi insanın dili hem yemektir hem sudur.
318. K’oçi k’oçi şeni ç’ami ren!
İnsan, insan için ilaçtır!
319. K’oçişi memşvele k’oçi ren xolo!
İnsanın yardımcısı yine insandır!
320. Dido osimadu noşkeri ren!
Çok konuşmak kömürdür!
321. Ç'it’a oğarğalu okro ren!
Az konuşmak altındır!
322. Çkvaşi dulyas va ak’ataginon!
Başkasının işine karışmayacaksın!
323. Kianas nosi na uğun k’oçik, dulya muşi xe muşite qvas!
Dünyada aklı olan insan, işini kendi eliyle yapsın!
324. Markvali skani sin get’axi!
Yumurtanı sen kır!
325. Xamik k’oçi qvilu, nenak vitoşi!
Bıçak bir adamı öldürdü, dil bin adamı!
326. K’ibiri nenaşi k’ila ren!
Diş, dilin kilididir!
327. 3'k’arişen gamaxtimeri çxomik daçxirişen va aşkurinen!
Sudan çıkmış balık, ateşten korkmaz!
328. Çxomi k’udeliten va iç’open!
Balık, kuyruktan tutulmaz!
329. Mençxome, oncire muşis va ğurun!
Balıkçı yatağında ölmez!
330. Loqa nenaten xociti inç’valen!
Tatlı dille öküz de sağılır!
331. Loqa nena ç’ami ren!
Tatlı dil ilaçtır!
332. Mt’eri megabre va iqven!
Düşman dost olmaz!
333. Mt’eris mt’eroba unon do megabres megagroba!
Düşmana düşmanlık gerekir, dosta dostluk!
334. Markvalişen gamaxtimerik markvali skups!
Yumurtadan çıkan, yumurta yumurtlar!
335. Mgeris mgeri aqven; mtutişi mtuti!
Kurdun kurdu olur; ayının ayısı!
336. Ora muşis, ğurati k’ai ren!
Zamanında, ölüm bile iyidir!
337. Ordo mteli mutxani k’ai ren, ğuraşi meti!
Erken her şey iyidir, ölümden başka!
338. Uça pucisti xçe mja uğun!
Siyah inekte de beyaz süt olur!
339. Oxorişi gza pucisti uçkin!
Evin yolunu inek de bilir!
340. P’at’i k’oçişi gyari coğorikti va imxors.
Kötü insanın yemeğini köpek de yemez!
341. Tolik mendra z’irops, nosi umosi mendra.
Göz uzağı görür, akıl daha uzağı.
342. Ar masariten ğoberi va ixvenen!
Bir kazıkla çeper yapılmaz!
343. Ağani okosalek k’ai kosups!
Yeni süpürge iyi süpürür!
344. K’arta svas kimoloba va iqven!
Her yerde erkeklik olmaz.
345. İri k’ala nena va itkven!
Herkesin yanında söz söylenmez!
346. Ğuras mgara nomskuns!
Ölüme ağlama yakışır!
347. Ğureli şeni varna k’ai zop’onan do varna mutu va zop’onan!
Ölen için ya iyi söylerler ya da bir şey söylemezler!
348. Coğorik baba va içinops!
Köpek, baba tanımaz!
349. Girini do mskveri na va içinops k’oçik, muk ren girini!
Eşeği ve geyiği tanımayan insanın kendisi eşektir!
350. K’arta k’oçi k’ala ar k’aeli nenaten va iğarğalen!
Her insanla aynı şekilde konuşulamaz!
351. K’oma na yulun svas, daçxiri ren!
Duman olan yerde ateş vardır!
352. Mskibuk u3’k’are va mkups!
Değirmen, susuz öğütmez!
353. Ubereli k’oçi xezdimeri iqven!
Çocuksuz insan cimri olur!
354. Si dibadişi, mitxani doğuru!
Sen doğduğunda, biri öldü!
355. 3'k’arişi k’van3a 3’k’arişi gzas t’roxun!
Su testisi su yolunda kırılır.
356. Zoğas na işolen mç’imaşen va aşkurinen!
Denizde ıslanan, yağmurdan korkmaz!
357. Ç'it’a va rt’aşi didi va iqven!
Az olmayınca, çok olmaz!
358. Çkvaşi bergiten qona va ixaçken!
Başkasının çapasıyla tarla kazılmaz!
359. Didilepeşi nosi umosi didi ren!
Büyüklerin aklı daha büyüktür.
360. Orak miti va çumers!
Zaman, kimseyi beklemez!
361. K’arta k’vinçik obğe muşişa mulun!
Her kuş yuvasına döner!
362. Onçviru va giçkinşi, 3’k’aris mu gorup?
Yüzmeyi bilmiyorsan, suda ne arıyorsun?
363. Va iguraşakis, kalamaniti va gaç’en.
Öğrenme(z)den, çarık da dikemezsin.
364. Va giğut’aşi igbali, ikti do iburbali.
Bahtın (ikbalin) yoksa, dön dolaş dur.
365. Ar k’oçis va nagadasen, konadaguri em k’oçişen mutu va iqven.
İnsanın işleri ters gitmeyiversin, iki yakası bir araya gelmez.
366. Dirderi zoğas va inçviren.
Kabarmış denizde yüzülmez.
367. Azlağuri oxvame, ar şiras jur noğame.
Azlağa ibadethanesi, bir dula iki damat adayı.
368. Xvala otkuten, mutu va ixvenen.
Sadece söylemekle, bir şey yapılmaz.
369. Nenaten kimoloba va ixvenen.
Lafla erkeklik yapılmaz.
370. Malave pucişi ğoberi va iqven.
Obur hayvana çeper fayda etmez.
371. K’ai mçumale coğorişen mo gaşkurinet’as.
İyi bekçi köpekten korkma.
372. Nca goxupt’aşi, dudişen gyoçk’aginon.
Ağacı budarken, doruğundan başlayacaksın.
373. Dido bereşi derdi, dido iqven.
Çok çocuğun derdi, çok olur.
374. Malale coğorik, k’oçis va gyak’ibins.
Havlayıcı köpek, insanı ısırmaz.
375. Pağeri steğo, oxorişi susi ren.
Temiz avlu, evin süsüdür.
376. İri ondi şignapu, k’ai va ren.
Herşeyi duymak iyi değildir.
377. Gza va okaçaşakis ar sotxanişa va nilen.
Yol tutmadan bir yere gidilmez.
378. Ot’ibinu şeni germa va iç’ven.
Isınmak için orman yakılmaz.
379. But’k’uci k’oçis gyak’ibinu, k’oçikti nenas.
Arı adamı ısırdı, adam da dilini.
380. Uğnose k’oçişi, didi aqven guroba.
Akılsız insanın cesareti büyük olur.
381. Babaş bedua, k’oçis naç’aben.
Baba bedduası, adama yapışır.
382. Megaç’araşi nuxondaginon.
Sana yazıldıysa sabredeceksin.
383. Damtire na va uqonun viçili ya va tkvas, Batumi na va uz’iramuk kiana bz’iri ya va tkvas.
Kaynanası olmayan ben evlendim demesin, Batum’u görmeyen dünya gördüm demesin.
384. Daz’i va k’vatana oxoristi amulun.
Dikeni kesmezsen eve de girer.
385. Mt’k’uri ncas mutu va niçanen.
Yabani ağaçta yemiş olmaz.
386. Xolos muşis 3’k’ari na va ren svas oxori mo k’idup.
Yakınında su olmayan yerde ev yapma.
387. K’oçi va 3xunaginon, ndğa mulur xvala doskidur.
Adam seçmeyeceksin, gün gelir yalnız kalırsın.
388. Kotumek markvali skups, mam3udalek m3udi.
Tavuk yumurta yumurtlar, yalancı yalan.
389. Tiş keyifi giğun na çkva mu ginon?
Sağlığın yerinde ise daha ne istiyorsun?
390. Megabreşi k’ai, magzalobas oxoi3’onen.
Arkadaşın iyisi, yolculukta anlaşılır.
391. Çkin kianas mince vauns, vai çkini uça dğasu.
Bizim ülkemizin koruyanı yok, vay bizim kara günümüze.
392. Menceli mtutisti uğun, nositi iqvasen.
Kuvvet ayıda da var, akıl da olacak.
393. Biç’i bere içilaşakis ren.
Erkek çocuk evlenene kadardır.
394. Bere k’ala k’arta nena va itkven.
Çocuk ile her söz söylenmez.
395. Ti it'işonaşakis xura iboni.
Başını cimcikleyeceğine banyo ol.
396. Nena putxun, mara nç’ara doskidun.
Söz uçar, fakat yazı kalır.
397. Guriş ç’vina ç’amite va ikaen.
Yürek acısı ilaçla geçmez.
398. Kap’et’i iqvaşakis, guroni iqvi.
Sert olcacağına, yürekli ol.
399. Nananena skani va giçkit’aski ar xvala oxoriş nena ren.
Anadilin sadece evde konuşulan dil değildir.
400. Nç’arido noşkerişen nç’ari.
Yaz da kömürden yaz.
401. İri ondi ora muşis nomskun.
Herşey vaktinde güzeldir.
402. Omgaroni dulya mek’ogidz’unna çkvas mo iz’i3ap.
Ağlanacak işe kalmışsan başkasına gülme.
403. Tolepe skanik va z’iropsna te mot gorup?
Gözlerin görmüyorsa neden ışık arıyorsun.
404. Ti p’et’k’eleris ç’ami uğut’uk’onna usumert’u ti muşis.
Kelin ilacı olsa başına sürerdi.
405. Lazmaş doloxe na skidun mteli kiana k’undoni ren ya uçkins.
Tezeğin içinde yaşayan, bütün dünyayı dışkılıdır diye bilir.
406. Sinte muşoti gok’o, utole rekda.
Işığa neden ihtiyaç duyuyorsun, körsün de.
407. Oxiruten k’oçi iqvet’uk’onna, mtugiti iqvet’u.
Çalmaklan adam olunsaydı, fare de olurdu.
408. Someri n3’k’uns, so isumer.
Neren ağrıyor, nerene sürüyorsun.
409. Mamulik qiru qiru do dudi muşi, muşebura konuk’vatapu.
Horoz bağırdı bağırdı da başını kendi eliyle kestirdi.
410. Monç'va steri badgaleri ğarğalana nena skani mitik va megisimins.
Kuluçka tavuk gibi konuşursan seni kimse dinlemez.
411. Ç’k’int’ite lazut’iş mkiri va iqven.
Taze süt mısırıylan mısır unu olmaz.
412. Ç’anç’axoni gzas doloxtaşi modvalu domipintu ya va tkvaginon.
Çamurlu yola girince ayakkabım pislendi demeyeceksin.
413. Pat’i ambari ordo mulun.
Kötü haber tez gelir.
414. K’ai nena va meçaşa coğoristi dulya va gaxvenapen.
İyi dil vermeden köpeğe de iş yaptıramazsın.
415. Ar okotomaleş doloxe jur mamuli va skidun.
Bir kümesin içinde iki horoz barın(a)maz.
416. Mulkişi xra3kela mo iqver, ğuraşi em kianas va gağen.
Mülk arsızı olma, ölünce öteki dünyaya götüremezsin.
417. Mtutis topuri dido muxtaşi ti muşisti nisumers.
Ayıya, bal fazla gelince başına da sürer.
418. Nana do baba muşis xeiri na va uğuns k’oçis, kianasti xeiri va aqven.
Anne babasına hayrı olmayan adamın, dünyaya da hayrı olmaz.
419. Ğaliş çxomi zuğas mo gorup.
Dere balığını denizde arama.
420. Zoğas gyari na gorups mşkironeri va doskidun.
Denizde rızkını arayan aç kalmaz.
421. Zoğas qoropna onçviru mot va giçkin?
Denizi seviyorsan yüzmeyi neden bilmiyorsun.
422. Çxomiş şilya ç’eşidi zoğaş doloxe ren, k’oçişiti kianas.
Balığın bin çeşidi denizin içindedir, insanınki de dünyada.
423. Mjora va gyont’onaşa seri va iqven.
Güneş batmayınca gece olmaz.
424. M3’k’ili nenoni iqvaşakis, loqa nenoni iqvi.
Sivri dilli olacağına, tatlı dilli ol.
424. Loqa p’ç’k’omat, loqa bğarğalat.
Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım.
425. Lap’arde oquruş gyoç’k’aşi mik ğurasen yado moçumer.
Erkeki çakal ulumaya başlayınca, kim ölecek diye bekleme.
426. Ğura, gint’aşi va mulun.
Ölüm, isteyince gelmez.
427. Nana babaşi guri, mteloras berepe muşi k’ala ren.
Anne babanın yüreği sürekli çocukları iledir.
428. Ar xvala, ğurak k’oçi rezili va ikips.
Yalnız, ölüm insanı rezil etmez.
429. Muşebura naşkvineri oxoris mtutiti amulun.
Kendi haline bırakılan eve ayı da girer.
430. Ufik’ire k’oçik m3udi mutu dotkunati, m3udi muşi, m3udi ren.
Fikirsiz bir kimse yalan bir söz söylese de onun yalanı, yalandır.
431. Cuma şeni p’at’i mo isimadupt do mo ikipt.
Kardeş için kötü düşünmeyin ve yapmayın.
432. Skani k’ai p’at’i skani ren. İri şenti xolos ren.
Senin iyiliğin-kötülüğün senindir. Herkesden de yakındır.
433. Cuma muşi şeni p’at’i na zop’ons k’oçis k’urşuni mo uşlep.
Kardeşi için kötü diyen adama kurşun esirgeme.
434. Cumaş tolis o3’k’et’arşi, k’ai toliten o3’k’edi.
Kardeşinin gözüne bakarken, iyi niyetle bak.
435. Cuma doqvilanşi ya ti skani qvili, ya kiana komoseli.
Kardeşini vurduklarında ya kendini öldür, ya dünyayı ayağa kaldır.
436. Xut k’iti xut cuma ren. Ar teğiti var nik’vaten.
Beş parmak beş kardeştir. Teki de kesilmez.
437. Cuma k’ala, m3’k’upisti, k’ai guilen.
Kardeş ile karanlıkta da iyi gezilir.
438. Mişi bedi do igbali murenna eşo iqven do eya mitis var aktiren.
Kimin talihi ve ikbali nasıl yazılmışsa öyle olur ve onu kimse değiştiremez.
439. Bedişi osteru do ixişi obaru ar ren.
Talihin oyunu ve rüzgarın esmesi aynıdır.
440. Mtel zoğape movili, xinci va ren.
Bütün denizleri aştım, köprü yok.
441. Ot’rik’e doqvili, k’vinçi va ren.
Bıldırcını öldür, kuş değildir.
442. Ot’rik’ek limxanapunas, 3anakti 3’k’aris z’irops ğura muşi.
Bıldırcın, eğreltinin içinde, çavuş kuşu da suda görür ölümünü.
443. Dandara advineris tviristi qini va aqven.
Ateşe (yangına) tutulmuşa karda da soğuk olmaz.
444. Uğnoses nosi uğutuk’onna eni 3’oxle muşi şeni ixmart’u.
Akılsızın aklı olsa idi en başta kendisi için kullanırdı.
445. Oxori skani jur kyoşe ren yado, kianati jur kyoşe mo gaçkinas.
Evin dört köşelidir diye, dünya da dört köşelidir diye bilme (zannetme).
446. Eğrinderi coğori, bela muşi muk gorups.
Azmış köpek, belasını kendi arar.
447. Mgeris xor3iş şura mat’asna, eya k’oçi reni, varna 3xovari reni yado va 3xunups.
Kurt et kokusu alırsa, insan mıdır hayvan mıdır diye ayırmaz.
448. Mşkironeri k’oçi dido gyari ç’k’omaşi, korba na a3’k’unasenşi derdi va zdips.
Aç insan çok yemek yeyince, karnı ağıracağının derdini çekmez.
449. M3udela k’oçişi mtini nenati, m3udi ren ya içkinen.
Yalancı insanın doğru sözü de, yalandır diye bilinir.
450. Mteloras punçxa dobğeri mogulur, k’arta oras ç’uç’ulepe va megotxozun.
Her zaman ufantı dökerek gezme, her vakit civcivler peşinde olmaz.
451. K’ainobapes k’ainobape monz’ini, derdepe komeç’k’vidi.
İyliklere iyilik kat, dertleri def et.
452. Moxele muşi memnuni na va iqven oxoris buzulepe molibğen.
Ustasının memnun olmadığı eve böcekler doluşur.
453. İxik zuğa komoselaps, nositi k’oçi.
Rüzgâr denizi şahlandırır, akıl da insanı.
454. Uğnosek, diç’k’icis konasuşi “msora mağodu” ya açkinu.
Akılsız, ısırgana sürününce “uyuz oldum diye” zannetti.
455. Mgerik m3kvitura va aç’opuşi, “mutxani laşaroni steri unk’ap’ut’u, emuş xor3iti va iç’k’omet’u” ya tku.
Kurt, tavşanı yakalamayınca, “o bişe (, sanki) kudurmuş gibi koşuyordu, onun eti de yenmezdi” dedi.
456. Nosik, k’urşunişen k’ai qvilups.
Akıl, kurşundan iyi öldürür.
457. Gyari va p3unup yado nçalati mo imxor.
Yemek seçmiyorum diye saman da yeme.
458. Oki kort’i, aça sort’i?
Madem vardın, bu ana kadar neredeydin?
|
| |
© 2006 kolkhoba.org
| |
![]() |
