|
ROMANYALI MACARLARIN TOPRAĞA BAĞLILIĞI
Toprak, insan için ocaktır, Allah’ın bize verdiği, atalarımızdan yadigar gerçek vatanımızdır. Toprak sahibi olmak öyle basit bir iş değildir, hiçbir zaman da olmayacak, onun korunması, bakımı titiz bir iştir. Kıymetini bilenler için Allah’tan bize gelen berekettir, bu söylemlerin anlamı ve anlatımı vatanseverler içindir.
Romanya’da Transilvanya ve Banat isimli tarihi iki büyük bölge vardır. Bu bölgeler Romanya’nın en tarihi, mimari ve kültürel varlıkları olan bölgeleridir. Bu bölgelerin içinde Macarlar da yaşıyor ve diğer halklarla birlikte yerel halkıdır. Romanya’da 22 milyon insan yaşıyor, bunların 2,5 milyonu Macarlardır. Romanyalı Macarların % 96 si Transilvanya ve Banat’ta yaşıyor. Macarların, Romanya’da her türlü kültürel hakları mevcut; anadillerinde eğitim, Macarca radyo programları, Macarca televizyon programları, Macarca gazete, Macar partileri, kültürel gruplar, istedikleri zaman anadillerinde avukat tutma gibi çok çeşitli pozitif haklara sahipler.
İlköğretim okulundan lisenin bitimine kadar Macarca eğitim görüyorlar ve bu süreçte Romenceyi iyice öğrenmek için sadece seçmeli ders statüsünde okuyorlar. Targu-Mureş, Cluj-Napoca ve Timişora şehirlerinde Macarca eğitim veren üç üniversiteleri var. Her seçim zamanı, Macar partileri halk oylamasına birlikte katılıyor. Macarlar Romanya’da % 10 kadarlar, her seçimde Macarların oyu hiçbir zaman % 7, % 8 in altına düşmüyor. Macar Ulusal Birliği, Romen koalisyon hükümeti içinde bir Romen partisi ile birlikte yer alıyor, en önemli bakanlıkların çoğunda Macar bakanlar yer alıyor ve hükümette 12 bakanları var.
Romanya’nın en düzlük arazileri Dobruca (Köstence), Muntenia (Bükreş ve çevre bazı şehirler) ve Oltenia gibi tarihi bölgelerin içindedir. Fakat ne ilginç bir iştir ki, sosyalist rejim zamanında arpa, buğday, sebze, meyve deposu gibi anılan bu çok bereketli toprakların yarısı şimdilerde kazılmıyor, kazılan toprakların bereketi önceki zamanların bereketi gibi değil. Çünkü, emperyalist, çok uluslu yabancı ülke şirketleri her gün böyle toprakları satın alıyorlar fakat bu şirketlerin çoğu toprakları kazdırmıyorlar ve yine bu toprakların sahipleri su taşıma sistemi dökük (eskiden süper su taşıma sistemleri varmış, bazı yerlerde eski zaman yapımı az olsa da yine mevcut) olan topraklarını kazımıyorlar. Bazıları toprakları paylaşamıyorlar, bazıları da dış ülkelerde çalışıyorlar ve onun için arazilerinin üzerinde iyice duramıyorlar.
Fakat Transilvanya ve Banat’ın Macarların yaşadığı köylerde, kasabalarda ve şehirlerde, sahip oldukları toprakları kesinlikle başkalarına satmıyorlar, böyle bir iş olursa onlar için çok utanılacak bir durum olur. Ve yine yaşadıkları yerlerde başka halklar toprak satarlarken satılan toprağa çabucak üç veya dört misli para veriyorlar, arazileri erkenden satın alıyorlar ve başka alıcılara fırsat vermiyorlar. Bazı zamanlar, Transilvanya’da bir şeye yaramayan ya da sahibinin satmadığı topraklar için de üç veya dört kat fiyat veriyorlar, böylece arazi alım işlerine devam ediyorlar. Romanyalı Macarlar, yaşadıkları bütün yerleşimlerinin kazılabilen bütün topraklarını kazıyorlar, tepe, engebeli ya da meyilli olsa bile, ocaklarının sevdalısı insanlar.
Romanyalı Macarlar, dillerinin de aşığı insanlar. Dillerini bilmemek onlar için çok utanç verici bir haldir. Kendi aralarında çoluk-çocuk, köylerde, şehirlerde, satış mağazalarında, pazarlarda, ticaret yaparlarken, satış yaparlarken, Macarcadan başka hiçbir dil konuşmuyorlar, mahalli yerlerinde yabancı insanlara önce Macar dili ile karşılık veriyorlar, konuştukları insan hiç Macarca bilmiyorsa ve kendileri de mecbur kalırlarsa o zaman Romence konuşuyorlar fakat bazı Macarlar hiç Romence bilmiyorum diyor ve yabancılarla Romence konuşmuyor. Macarca Transilvanya ve Banat’ta çok baskın dildir. Yaşamın her alanında kullanılıyor ve çok güçlü yaşıyor.
Macarların, Romanya’da çok sıkı duruşları var ve topraklarını satmayı öyle ki vatanlarını satmak gibi fena sayıyorlar.
|
LAZURİ
