|
BAK'LAGİLEPEŞİ XASİ LOBİA
Lobia (Phaseolus vulgaris), bak’lagilepeşi (Fabaceae) familiaşi Phaseolus cinsişen omjore Amerik’a cinconi, art 3’anas moirden tipuri lilveşi ç’eşidie. Kianaşi k’arta k’eles gont’alerie do lilve yado irgen. Lobia, mamxu3’e do art 3’aneri lilvee. Lobia, xanç’eni vana ç’k’emepe muşi but’k’apeşen gamiğinen do xomineri iç’k’omen. Bareli xura muşis tomoni do xanç’eni ok’onç’eri but’k’ape uğun. But’k’ape muşişen ç’aba steri parpalis mengaperi xçe, pembe vana mori pukirepe uğun. Xaşari lobia (mağaloba muşi 1-2 m) do p’ump’u lobia (mağaloba muşi 30-75 sm) yado jur formi uğun. Tak’ribi 80 ç’eşidi uğun. Lat’ara, morgvala, 3’ori vana mok’irk’e xilape muşişi ginz’enoba 5-15 sm k’onari do ekseri xanç’eni iqven. Xaşari lobias 3xik’i, moni, barbunia; p’ump’u lobiasti, tudeni lobia do uferasete lobia steri ç’eşide kuğun.
3xik’i lobia; xçe ç’k’emoni, çiçkili ulifoni, makbuli do nostonerie. Moni lobia; beji ç’k’emoni, morgvala vana ovali ulifonie. Barbunia lobia; umoso xomula iç’k’omen. Ç’k’emepe muşis mç’ita lekepe uğun. Uferasete lobia; arxvala xanç’eni makbulie do ulifonie. Xomula lobia yado iç’k’omen ç’eşidepe muşie; barbunia, lobia şekeri, lobia selanik’i, borulce. Lobia soya; Çini do Jap’onias dido ixaçken do gidaluri mağala ğirsi uğun. Lobia soyas xampa p’rot’eini do yaği uğun. B-E vit’aminepe uğun. Xrak’eri ç’k’emepe muşis k’aveşi nostoni uğun. Lobia soya, namut giari ixvenen majura lobiapeşen çkvanero sucuği, salami, sosisi, xaziri kofte steri xor3işi maxsulepes do majura gidaşi maxsulepes ik’aten do maliyeti dork’inu şeni ixmarinen.
Lobias giloni, mxişiloni, rut’ubetoni let’ape k’ai a3’onen. Lobia çuçuna sotepes k’ai imorden do qinoraşi t’aroni 3-4°C-şen udork’ine sotepes stvelis irgen. Maxsuli muşi pukrinoras do monç’inoras ik’oroben. Qini sotepesti k’unduraşi tutas irgen. Turkias bilasa k’orta xçezoğaşi serapes monorge lobiapeşi maxsulepe, pukrinoraşi moç’k’as ik’oroben. Artneri let’aşen 3’anas jur fara maxsuli ik’oroben. Lobiaşi orgu siraşi usulite ixvenen. Artito met’rete xaçkeri let’as 4-5 ç’k’emi it’k’oçen. K’urump’epe moşiğaşi gvak’iras yado xaşarepe di3igen. İrişen mergeri lilvepeşen arterie. Xampa p’rot’einoni do nostoneri lilvee. Xomula lobiaş doloxe %25 p’rot’eini, %55 k’arbonhidrat’i, %4 selulozi, %2 yaği, %10 3’k’ari do %4 majura maddepe meşuz’in.
|
TÜRKÇE
