|
15-16 MBULORA 1970 Şİ NODGİTA
1945-s na içodu Majurani Kianuri Limaş k’ule, kianuri k’ap’it’alist’uri sist’ema dirdu up’roblemoni. Eçi 3’anaş morgvalis, k’ap’it’alist’uri sist’emaşi am rdala Turkiasti iz’irinu. Didi fabrik’ape guin3’ku. K’ap’it’alizmak mtel k’idala do k’aidepe muşiten omordinus kogyoç’k’u. K’ap’it’alizmak skidurt’u muşi “okroşi p’eriodi”. Turkias didi k’ap’it’alist’epek 1961-şen doni, muşi mogapape monz’inu do int’erna3ionaluri p’iasas na rt’uşen met’i k’ap’et’i oqopinu şeni, ek’onomias oxen3aluri p’lanoba ixvenert’u. P’aralelurotti, modernuri madulyeşi k’lasik o3’opxinus do renoba muşi orgazine xvenurot ognapus kogyoç’k’u. Sendik’aşi mek’aturoba 1963-s oşişen 10,8; 1971-s oşişen 29,6 rt’u. 1963-s 2 milioni 745 şilya na rt’u madulyepeşi nak’onoba 1971-s 4 milioni 55 şilyaşa manz’inu. Ok’oxtaluri ok’oitkvala do majura so3ialuri k’anonepe, madulyeşi k’lasiş ek’onomiuri hak’k’epeşi odude rt’u. Mp’oli, İzmiri do Adana steri indust’rialuri noğapeşi nak’onoba irdet’u. Onoğarobaşi nisp’et’i 1965-1970 şi p’eriodis rt’u 6,03.
Murenki 1960-epeşi çodinas k’ap’it’alizmaşi “okroşi p’eriodi”ti diçodu. K’ap’it’alist’epek mogapa mutupeşişi oç’it’anu dodginu şeni, madulyepeşi hak’k’epeşa nank’ap’us kogyoç’k’es. Go3’oncğoneri muşi Suleyman Demireli na rt’u Adalet’iş P’art’iaşi xe3alas, mtel dobadona do dobadonamşinepeşi xe3ala na rt’u kogoç’k’ondu. Madulyepeşi dudk’anonuri do k’anonuri hak’k’epeşi om3ikanu na unt’u didi k’ap’it’alist’epeşi guri şeni ixandu. Dudk’anoni do k’anonepes na rt’u do madulyeş k’lasisi hak’k’epe do oteşkilinuşa gza na meçapt’u hukmepe gondinu şeni oxandus kogyoç’k’u Suleyman Demirelişi xe3alak. 15- 16 Mbuloraşi k’ank’ala rt’u xe3alaşi ant’i-demok’rat’iuri gagnapaşa na nodgitupt’u madulye k’lasişi k’anonuri nodgita. Madulyeşi k’lasik çumert’u dudk’anonuri do k’anonuri hak’k’epe. 27 Pukrik’aşi malimuri darbeten, dudk’anonuri do k’anonuri hak’k’epe na aqu madulyeşi k’lasik, a3’i dudk’anoni do k’anonepes ti-muşi şeni na rt’u hukmepe, didi k’ap’it’alist’epeşi guri şeni oktiru na unt’u Suleyman Demirelişi xe3alaşa nodgiturt’u.
Suleyman Demirelişi xe3ala va rt’u xakimi xalişa. P’anik’aş doloxe rt’u. Dudk’anonuri do k’anonuri hak’k’epe muşis mxuci na meçapt’u madulyepeşa nodgitu şeni, ixmart’u p’olisi. Mara p’olisiti rt’u p’anik’aş doloxe. Mp’oli do İzmitis oxorca do k’oçi 80 şilyaşen met’i madulye rt’u grevis. K’anonuri nodgita z’iru mxuci Ank’ara, İzmiri, Adana, Eskişehiri, Zonguldak do Adapazarişenti. Mp’oli do İzmitis, doloxe mutepeşis Arçeliki, Aueri, Turk Demir Dokumi, Otosani, Singeri, Philipsi, Aygazi, Grundigi na rt’u nanç’inerot 180 fabrik’aşen madulyepek ak’ates grevi do mitingis. Avrop’aşk’ele Taksimi, Anatoliaşk’eleti Kadikoyi do Uskudarişa ulurt’es. Madulyepeşi am k’anonuri nodgitas mxuci meçapt’u esnafi, mamgurepe do majura maamagepekti. Sum k’eleşen mitingis kogyoç’k’es. İzmiti, Gebzeşen Kadikoyişa; Leventişen Mecidiyekoyi do Taksimişa; Bakirkoyişen Topkapi do Edirnekapişakis moxtes oşşilyape.
Suleyman Demireliş xe3alaşi ant’i-demok’rat’iuri dulyapes nodgitu şeni, ar 3’anaş 3’oxleşen ik’idu “Dudk’anonuri Nodgitaşi K’omit’et’i” do meqonerotti İzmiti do Mp’olis na ik’idu “Madulyeş Artoba” coxoni k’omit’et’epe rt’u am k’ank’alaşi kuni. 1970-s 600 şilya madulye Turk-işişi, 100 şilya madulye DİSK-işi, 400 şilya madulyeti ti-moşletineri sendik’apeşi mak’ature rt’u. K’arta religia do nenaşen madulyepe do maamagepe do çkvadoçkva p’olit’ik’uri p’art’ia do k’erk’elepek mxuci na meçu 15-16 Mbulora rt’u oç’k’omaleşi oskedinuşi.
16 Mbulora 1970-s ognapinu malimuri oktala. “Dudk’anonuri Nodgitaşi K’omit’et’i” do “Madulyeş Artoba”şi k’omit’et’epeşi go3’oncğonerepe do DİSK-işi maoktalepe iç’opinu. Davape guin3’k’u. Ok’ule davape diçodu beraat’iten. Suleyman Demireliş xe3alaşi ant’i-demok’rat’iuri k’anoni, “Dudk’anonişa moxva na va rt’u şeni, mtel mak’aturepeşi mxuci meçamuten nijilinu Dudk’anonişi Maxkemeşk’elen.
|
TÜRKÇE
