|
UÇAZOĞAŞ ZOĞAP'İCURİ GZA DİÇODİNU
Na3ionaluri do int’erna3ionaluri ek’onomiuri do k’omer3ialuri k’ont’akt’oba arxvala matirelobaten ixor3elinen. Matirelobaşi sekt’oriş iptineri do irişen beciti şart’iti nunç’işobaşi st’rukt’ura ren. Mordineri ar tudenst’rukt’uraşi sist’ema var ixvenas na, doloxeni do galeni ticaret’işen, sinoriş ticaret’işen, turizmişen, so3io-k’ult’uruli do t’erit’orialuri mordinaşen var molişinen. Soviet’uri So3ialist’uri Resp’ublik’apeşi Lik’ate (SSRL) guşiğbu şk’ule Sarpiş Sinorişi Nek’naş gon3’k’imu k’ala K’avk’asiaşa nunç’işinu şeni didi becitoba na mogu Uçazoğaş zoğap’icuri gza 15 3’ana şk’ule diçodinu. Maartani didi ihale muşi 1987 şi 3’anas na ixvenu, dido xe3ala do nazirepe na z’iru, Samsuni do Sarpiş oşkendas na golaz’in, ginz’enoba muşi 544 k’ilomet’ro na ren zoğap’icuri gzas, 4,3 milyar dolari yani 6,6 milyar lira ixarcu.
Uçazoğaluri k’oçepe kianaşa do kianati Uçazoğaşa na nunç’işinaps Uçazoğaş zoğap’icuri gza, Uçazoğaş t’erit’oria Turkiaşi majura regionepeşa nunç’işinuten tereş doloxeni nunç’işoba qvasunon do xolo Turkia K’avk’asiaşi terepeşa, Turki Resp’ublik’apeşa, Rusiaş Resp’ublik’aşa do Oşkenda do 3’alentuna Aziaşi terepeşa na nunç’işinaps beciti ar nunç’işobaşi art’eri do am terepeşiti Avrop’aşa na guin3’k’en irişen beciti int’erna3ionaluri gza ren. St’rat’egistepeşk’elen Avrop’a Aziaşa na nunç’işinaps “Modernuli Met’aksişi Gza” oqopinot na molişinen Uçazoğaş zoğap’icuri gza, Samsunişen Sarpişakis 6 noğa, 63 ç’it’anoğa, 17 nahiye, 9 limani, 2 haerop’ort’i do dido dobargalepeşa yani nanç’inerot 8 milyoni adamişa xizmet’i meçasunon. Çkinerk’oçepek, Turkiaşa ek’onomiuri, p’olit’ik’uri, geop’olit’ik’uri do st’rat’egiuri oqopinot didi becitoba mogapasunon na zop’onan, geografia muşi dido k’ap’et’i do germaloni na ren gzaş morgvalis 12 tuneli na gamixvinu gzas, Bolamani do Perşembeş oşkendas na ren 4.000 met’roni Orduşi tuneli, 1.249 met’roni Map’avri-Atinaşi tuneli, 1.033 met’roni Arkabişi tuneli, 979 met’roni Uluburunişi tunelik p’rojeşi irişen beciti burmepe 3’ipxups. Gzaş morgvalis, 27 k’ilomet’ro ginz’enoba na uğun 263 3’ali xinci, 41 k’ilomet’ro ginz’enoba na uğun 12 3’ali ar tuponi tuneli, 18,5 k’ilomet’ro ginz’enoba na uğun 20 3’ali jur tuponi tuneli k’ideri ren.
Gza ixvenert’uşi na ok’uixvu zoğap’icis gomorgvaşi p’roblemape var yeçkindas, p’lajepe do korfezepe içvas yado 350 3’ali mahmuzi ik’idinu. Edo xolo gzaş oxvenuşen tesiri na ağodu maçxomepeş oxorepe ağaneburot i3’opxinu, k’ap’asit’e mutepeşi umosi didi na ren 60 3’ali maçxomepeş oxori do feluk’apeş park’i ixvenu. Gza oxvenuten dobargale oşis 80 k’onari zoğap’icis na ren Zoğauçaş t’erit’oriaşi noğapes golaxtimus, noğapeşkaluri t’rafik’a k’ala noğaş doloxeni t’rafik’a artikartişen na ok’uirtinu şeni signalizasioniş sist’ema ipt’ali ixvenasunon do aşopeten mankanapeşi masrafepeşen ek’onomiuri faide muiginasunona ya zop’inen. Uçazoğaş zoğap’icuri gzak, nunç’işobaşi ora omk’ulasunon, t’rafik’aş k’at’astrofapes na iqven ğura, oyaralinu do finansuri zararepe dork’inasunon yado isimadinen do ek’onomiuri oqopinot omxvacasunon ya zop’inen.
|
TÜRKÇE
